PFAS, oftewel per- en polyfluoralkylstoffen, zijn synthetische chemicaliën die bekend staan als “forever chemicals” vanwege hun hardnekkigheid in het milieu en hun ophoping in het menselijk lichaam. Ze worden gebruikt in diverse producten zoals cosmetica, anti-aanbakpannen, kleding, vliegtuigen en windturbines vanwege hun weerstand tegen extreme omstandigheden.
Europese regelgeving en verbodsplannen
De Europese Commissie is voornemens om het gebruik van PFAS in consumentenproducten te verbieden, met uitzonderingen voor essentiële industriële toepassingen. Dit voorstel wordt gesteund door landen zoals Nederland, Duitsland, Denemarken, Noorwegen en Zweden. De definitieve regelgeving wordt echter niet vóór 2026 verwacht, aangezien er nog wordt gewerkt aan het bepalen van “essentiële” toepassingen.
PFAS in drinkwater en voedsel
Een recent rapport onthulde dat trifluorazijnzuur (TFA), een afbraakproduct van PFAS, wijdverspreid voorkomt in Europese rivieren, waaronder de Seine. In bijna 80% van de onderzochte watermonsters overschreed de TFA-concentratie de toekomstige limieten van de Europese Drinkwaterrichtlijn. Bovendien bleek uit een studie dat TFA aanwezig is in 94% van het kraanwater en 63% van het flessenwater in Europa, met bijzonder hoge niveaus in Parijs. Huidige waterzuiveringstechnieken zijn niet effectief tegen TFA, wat leidt tot zorgen over de volksgezondheid.
Gezondheidsrisico’s en juridische stappen
Onderzoek heeft PFAS in verband gebracht met gezondheidsproblemen zoals leverbeschadiging, verminderde vruchtbaarheid en bepaalde vormen van kanker. In de Verenigde Staten hebben rechtszaken geleid tot schikkingen van meer dan $11 miljard met bedrijven zoals 3M en Chemours. In Europa worden vergelijkbare juridische stappen verwacht tegen bedrijven die verantwoordelijk zijn voor PFAS-vervuiling.
Kosten en toekomstperspectief
Het opruimen van PFAS-vervuiling in het VK en Europa kan naar schatting meer dan £1,6 biljoen kosten over de komende 20 jaar, wat neerkomt op ongeveer £84 miljard per jaar. Hoewel er stappen worden ondernomen om PFAS-gebruik te beperken, blijft de uitdaging bestaan om bestaande vervuiling aan te pakken en effectieve alternatieven te vinden voor deze stoffen.